Τίτλος Έργου: Απομόνωση μικροφυκών ενδημικών του Ιονίου πελάγους και αξιοποίησή τους για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας
Διάρκεια έργου: 2019 – 2022
Συνολικός Προϋπολογισμός: € 199.908,12
Προϋπολογισμός Πανεπιστημίου Πατρών: € 179.948,12
Χρηματοδότηση: «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ» (ΕΠΑνΕΚ) Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ), Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων στους τομείς Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ)
Σύντομη περιγραφή του έργου
Τα μικροφύκη χρησιμοποιούνται σε πολλές βιοτεχνολογικές εφαρμογές και συγχρόνως είναι αναντικατάστατο βιολογικό υλικό της βασικής έρευνας. Πολλά είδη χαρακτηρίζονται ως ελαιογόνα, αφού είναι ικανά να συσσωρεύουν αποθεματικά λιπίδια σε σημαντικά ποσοστά. Τα λιπίδια αυτά είναι συχνά πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (polyunsaturated fatty acids – PUFAs), όπως το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA, C20:5 n-3) και το εικοσιδυοεξανοϊκό οξύ (DHA, C22:6 n-3), τα οποία χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στη διατροφή του ανθρώπου αλλά και στις ιχθυοκαλλιέργειες, ως συστατικών των σιτηρεσίων. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον των μικροφυκών παγκοσμίως, οι γνώσεις μας επί των αυτοχθόνων στελεχών των Ελληνικών θαλασσών είναι περιορισμένες. Η διερεύνησή τους θα ανοίξει τους ορίζοντες για την ανάπτυξη νέων εφαρμογών των θαλάσσιων μικροφυκών στη χώρα μας, τόσο στον κλάδο της υδατοκαλλιέργειας, όσο και στην εγχώρια παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας από μικροφύκη μέσω τεχνολογιών συμβατών με την πράσινη ανάπτυξη. Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι η απομόνωση νέων στελεχών μικροφυκών Ελληνικών θαλασσών, ειδικότερα του Ιονίου πελάγους, και η ταυτοποίηση τους με μοριακές τεχνικές. Τα νέο-απομονωθέντα στελέχη θα αποτελέσουν την απαρχή συλλογής, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε ερευνητές και ιδιωτικές εταιρίες προς έρευνα και εμπορική εκμετάλλευση. Τα στελέχη θα καλλιεργηθούν υπό εργαστηριακές συνθήκες και θα χαρακτηριστούν βιοχημικά. Μερικά απ’ αυτά (τα οποία θα επιλεγούν με κριτήριο την ικανότητά τους να αυξάνονται ικανοποιητικά) θα καλλιεργηθούν σε εργαστηριακούς βιοαντιδραστήρες και θα μελετηθούν ως προς την ικανότητά τους να συσσωρεύουν σημαντικές ποσότητες λιπιδίων πλούσιων σε PUFAs ή λιγότερων κορεσμένων κατάλληλων για παραγωγή βιοντήζελ, πολυσακχαριτών, χρωστικών, αντιοξειδωτικών ή/και πρωτεϊνών. Τέλος, περιορισμένος αριθμός στελεχών θα επιλεγεί για μελέτες προσαρμοστικής εξέλιξης (adaptive evolution) μέσω των οποίων θα επιδιωχθεί αριστοποίηση της συσσώρευσης αποθεματικών ουσιών, κυρίως λιπιδίων, σε συνθήκες ευνοϊκές για συσσώρευση, ακολουθούμενες από συνθήκες που ευνοούν την επικράτηση στελεχών που περιέχουν ενεργειακά αποθέματα σε υψηλά ποσοστά. Η κινητική και η φυσιολογία των εξελιγμένων στελεχών καλλιεργούμενων σε εργαστηριακούς βιοαντιδραστήρες θα μελετηθούν σε βάθος και θα συγκριθούν με εκείνες των άγριων στελεχών.
Στόχοι της έρευνας
(α) Δημιουργία συλλογής μικροφυκών ενδημικών του Ιονίου Πελάγους. Τα στελέχη θα χαρακτηριστούν και θα είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα για ερευνητικούς σκοπούς και σε ιδιώτες για εμπορική εκμετάλλευση.
(β) Διευκρίνιση προοπτικών εμπορικής εκμετάλλευσης. Μερικά στελέχη θα καλλιεργηθούν σε εργαστηριακούς φωτο-βιοαντιδραστήρες και θα μελετηθούν σε βάθος ως προς την ικανότητά τους να παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως PUFAs, χρωστικές κ.λπ.
