Τίτλος Έργου: Κινητική αύξησης ελαιογόνων μικροοργανισμών και δυναμική βιοσύνθεσης πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) (κωδικός C-169).
Διάρκεια έργου: 2007-2010
Προϋπολογισμός: € 24.000
Χρηματοδότηση: Πανεπιστήμιο Πατρών

Σύντομη περιγραφή του έργου

Στόχος της προτεινόμενης έρευνας είναι η ταυτοποίηση και μελέτη των παραμέτρων που ελέγχουν τη βιοσύνθεση πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) στους ελαιογόνους μύκητες της κλάσης Zygomycetes. Για το σκοπό αυτό θα μελετηθεί ο φυσιολογικός ρόλος των PUFA και θα ταυτοποιηθούν οι παράγοντες που ελέγχουν τη βιοσύνθεσή τους και τη διακίνησή τους στις δομές των πολικών και ουδέτερων λιπιδίων (τριγλυκεριδίων - TG) στο μικροβιακό κύτταρο κατά τα διάφορα φυσιολογικά στάδια (αύξησης και βιοσύνθεσης PUFA, συσσώρευσης ελαίου στο μυκήλιο, αποδόμησης του ελαίου σε συνθήκες πενίας άνθρακα). Οι ελαιογόνοι μικροοργανισμοί αποτελούν αντικείμενο βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, λόγω του ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν τα λιπίδιά τους στη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία, στην κλινική διατροφή και στη βιομηχανία τροφίμων. Οι μικροοργανισμοί αυτοί αποτελούν σημαντική πηγή PUFA, ανταγωνιστική των συμβατικών πηγών (ζώων ή φυτών), που είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα PUFA οφείλεται στο γεγονός ότι αυτά συνιστούν τα βιοσυνθετικά πρόδρομα των προσταγλανδινών, των προστακυκλινών και των θρομβοξανών, ορμονών υψίστης βιολογικής σημασίας με προστατευτικό ρόλο ενάντια στις καρδιοαγγειακές παθήσεις. Στον άνθρωπο και στα ανώτερα ζώα οι ορμόνες αυτές εμπλέκονται στους μηχανισμούς θρόμβωσης - διασποράς των αιμοπεταλίων και στην απόφραξη των αγγείων από αθηρωματικές πλάκες. Η παρουσία των PUFA στη διατροφή του ανθρώπου μειώνει το ποσοστό των χαμηλής και πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (L.D.L. και V.L.D.L.), του αίματος με αντίστοιχη αύξηση των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (H.D.L.). Κάποια PUFA, όπως το γ-λινολενικό οξύ (GLA), παρουσιάζουν εκλεκτική αντικαρκινική δράση. Σήμερα κυκλοφορούν στο εμπόριο σκευάσματα που περιέχουν μικροβιακά PUFA για χρήση σε νεογέννητα, δεδομένου ότι έχει αποδειχθεί ότι αυτά βοηθούν στην καλή ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Στόχοι της έρευνας

Η έρευνα φιλοδοξεί να διευκρινίσει τους μηχανισμούς:
α) εξάρτησης της μυκηλιακής αύξησης από την πρωτογενή βιοσύνθεση PUFA,
β) μετανάστευσης των PUFA από τα φωσφολιπίδια των μυκηλιακών μεμβρανών στη δεξαμενή των αποθεματικών TG κατά το στάδιο της ελαιογένεσης
γ) μετανάστευσης PUFA από τη δεξαμενή των TG στα φωσφολιπίδια των μυκηλιακών μεμβρανών κατά το στάδιο αποδόμησης του αποθεματικού λίπους (lipid turnover).